ضریب بتای سهم
Beta coefficient
گرد آورنده : عرفان اصل نژاد
مجموعه آموزشی سهند ( gasahand.ir )
ضریب بتای یک‌سهم نکته‌ای جذاب برای انتخاب سهم و نحوه پورتفو بندی می باشد
شاید به صورت اتفاقی در بازار به نکته ضریب بتا برخورد کرده باشیم اما امروز می خواهیم به طور حرفه‌ای به انتخاب سهام از طریق ضریب بتا بپردازیم
ضریب بتا به تنهایی مشخص کننده ی ارزندگی سهم نیست بلکه ابزاری آماری است که به ما کمک می کند سهمی ارزنده را انتخاب کنیم که مدیریت سرمایه ما حرفه ای تر شود و ریسک سیستماتیک [1]ما کمتر شود، بتا معیار اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک یک اوراق بهادار است
به طور خلاصه ضریب بتا میزان همسویی بازده یک سهم را نسبت به کل بازار یا همان شاخص کل نشان می‌دهد
نحوی عملکرد ضریب بتا :
اگر بتای سهمی مثبت بود نشان دهنده همسویی با بازار می باشد
اگر بتای سهمی منفی بود نشان دهنده ی غیر هم جهت بودن سهم با بازار است یا اصطلاحاً نشانه ی واگرایی
اگر بتای سهم صفر بود نشان دهنده ی عدم تاثیر پذیری سهم نسبت به بازار است است
به طور مثال اگر ضریب بتای یک سهم نسبت به شاخص عدد 1.5 باشد ، یعنی هر مقداری که شاخص رشد یا نزول داشته باشد سهم مورد نظر ما 50 درصد بیشتر رشد یا نزول خواهد کرد یعنی اگر شاخص 10 درصد مثبت شود سهم 15 درصد رشد یا نزول میکند
یا مثلا اگر بتای سهمی 2 باشد یعنی سهم ما به میزان دوبرابر شاخص بازدهی دارد
سهمی که به میزان دو برابر شاخص رشد می کند یعنی دارای ضریب بتای تهاجمی است
اگر ضریب بتای سهمی کوچک تر از یک و مثبت باشد ، مثلا 0.3 یعنی اگر شاخص ده درصد رشد یا نزول داشته باشد سهم ما به میزان 3 درصد رشد یا نزول خواهد داشت یا به اصطلاح کم ریسک و کند حرکت می کند که به این حالت بتای تدافعی گفته می شود
اگر سهمی بتای صفر داشته باشد یعنی روند شاخص در روند سهم دخالتی ندارد که به این حالت بتای خنثی گفته می شود
اگر بتای سهمی منفی باشد یعنی رفتاری عکس با رفتار کلی شاخص دارد که به این حالت بتای معکوس گفته می شود
پس نتیجه میگیریم سهامی با بتای مثبت و بالای ۱ ، شارپ ، مناسب نوسان گیری و تهاجمی هستند و همچنین نقد شوندگی بالایی دارند و سهامی با بتای مثبت زیر ۱ ، کند و کم ریسک و حالت تدافعی دارند
بر اساس این ها می توانیم پرتفو های خود را مدیریت کنیم . مثلاً میتوانیم برای سهامی که میخواهیم پول های سنگین تری را وارد کنیم از بتای مثبت و زیر ۱ استفاده کنیم و یا مثلاً یک سهم با بتای زیر صفر در سبد خود داشته باشیم که در روزهای منفی بازار مثبت باشد مثل خاهن یا عمده سهام قندی
به طور خلاصه میتوان برای ضریب بتا چند حالت زیر را در نظر گرفت :
β>1 شارپ , مناسب نوسان گیری , پر ریسک و تهاجمی
β<1 کند , ثقیل , کم ریسک , تدافعی
β<0 در خالف جهت بازار حرکت می کند
β=0 هیچ تاثیر پذیری از شاخص ندارد
β=1 همسو با بازار ( بازدهی برابر شاخص )
ضریب بتای نسبی : گاهی اوقات میزان تغییرپذیری حرکت یک سهم را با شاخص کل نمی سنجیم بلکه میزان وابستگی بین دو سهم همگروهی یا حتی از گروه های متفاوت را زیر نظر می گیریم
مثلاً هر گونه تغییر در سهم خودرو مستقیماً روی سهم سرمایه گذاری خودرو که همان خگستر است تاثیر می گذارد یعنی این دو سهم وابستگی حرکتی دارند یا به عبارتی بتای مثبت بالایی نسبت به یکدیگر دارند
-
معمولا برای اندازه گیری بتای سهام از داده‌های ۹۰ روز استفاده می شود